ყარაჩაელები (ყარაჩაი-ბალყარულიდან „მთის ხალხი“) ჩრდილოეთ კავკასიაში მცხოვრები თურქულენოვანი ხალხია, რომლებიც ძირითადად ისლამის მიმდევრები არიან. ხშირად ყარაჩაელები თემებში ცხოვრობდნენ. ყარაჩაელთა გამოჩენა რეგიონში ისტორიკოსებისთვის საიდუმლოდ რჩება. არსებობს ვერსია, რომ ყარაჩაელები არიან თათრების შთამომავლები, რომლებიც დაახლოებით XI საუკუნეში გაერთიანდნენ ადგილობრივ ირანულენოვან მოსახლეობასთან. ამ ვერსიას მხარს უჭერს ყარაჩაელთა ენა – ბევრი სიტყვა ირანული და თურქული წარმოშობისაა. ყარაჩაელების პირველი ნახსენები ხდება 1501 წელს. ყარაჩაელები სოფლის მეურნეობითა და მესაქონლეობით იყვნენ დაკავებულნი, სადაც განსაკუთრებით გამოირჩეოდნენ ცხენების მოშენებით – ყარაჩაის ჯიში მე-17 საუკუნეში გაჩნდა. ასევე კარგად ჰქონდა განვითარებული ხალიჩების ქსოვა და ქვაზე და ხეზე ჭრა.
ყარაჩაელები
