ტფილისი. ხედი ბოტანიკური ბაღიდან

თბილისის ბოტანიკური ბაღი მდებარეობს მდინარე წავკისისწყლის თვალწარმტაც ხეობაში. მისი ისტორია რამდენიმე საუკუნეს მოიცავს. ბაღის შესახებ პირველი ცნობები მე-17 საუკუნის ბოლოს თარიღდება, როდესაც ამ ადგილას სპარსელი გუბერნატორების ბაღი იყო განთავსებული — „სარაის ბაღი“ (სარაი სპარსულად „სასახლეს“ ნიშნავს). მე-17 საუკუნეში ფრანგმა მოგზაურმა ჟან შარდენმა (1643-1713) რამდენიმე თვე გაატარა თბილისში და აღწერა შუა საუკუნეების ნარიყალას ციხესიმაგრის კედლების გარეთ გაშენებული ხეხილიანი ულამაზესი სამეფო ბაღები. მან აღნიშნა, რომ მათ განსაკუთრებული ყურადღებით უვლიდა ქართლ-კახეთის უკანასკნელი მეფის, გიორგი XII-ის (1746-1803) მეუღლე, დედოფალი მარიამი. XIX საუკუნის დასაწყისში ტერიტორია მეცნიერებათა აკადემიას გადაეცა და 1845 წელს ბოტანიკურ ბაღად გადაკეთდა. ბაღი მნიშვნელოვნად განვითარდა ცნობილი გერმანელი ბოტანიკოსის, ჰაინრიხ კარლ ვერნერ-შარერის (1828-1906) ხელმძღვანელობით. თბილისის ბოტანიკური ბაღის მართვის გარდა, იგი ასევე კოორდინაციას უწევდა ამიერკავკასიის ყველა ბოტანიკური ბაღის საქმიანობას და მსოფლიოს 70-ზე მეტ უდიდეს ბოტანიკურ ბაღს თესლსა და ჰერბარიუმის მასალას უცვლიდა. იაკოვ სერგეევიჩ მედვედევმა (1848-1923) უდავოდ განსაკუთრებული როლი ითამაშა ბაღის, როგორც უნიკალური სამეცნიერო ცენტრის, განვითარებაში. 1883 წელს თბილისის ბოტანიკური ბაღის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ, ჟურნალ „ტფილისის ბოტანიკური ბაღის შრომები“ დაიწყო გამოცემა, რომელშიც ქვეყნდებოდა სამეცნიერო კვლევის შედეგები, ასევე მცენარეების, თესლებისა და ბოლქვების კატალოგები. მან ასევე წამოიწყო მეტეოროლოგიური კვლევები, რომლებიც დაკავშირებული იყო სხვა ქვეყნებიდან ჩამოტანილი მცენარეების აკლიმატიზაციასთან.