სურამის გვირაბი

სურამის გვირაბი აკავშირებს აღმოსავლეთ და დასავლეთ საქართველოს და მდებარეობს ზესტაფონი-ხაშურის სარკინიგზო მონაკვეთზე.

იმისდა მიუხედავად, რომ სურამის ქედის გავლით სარკინიგზო მოძრაობა გაიხსნა 1872 წელს, რკინიგზის ეს მონაკვეთი შესაფერისი იყო მხოლოდ მცირე წონის მატარებლებისთვის და მათაც კი უნდა აეყვანათ მძლავრი ლოკომოტივი.

გარდა ამისა, მარშრუტის ეს მონაკვეთი არ იყო სრულიად უსაფრთხო.

ამასთან დაკავშირებით დაპროექტდა 4,5 კილომეტრის სიგრძის გვირაბი, თუმცა გეოლოგიური კვლევების შემდეგ გვირაბის სიგრძე 4 კილომეტრამდე შემცირდა. მის მშენებლობაზე მოწვეული იყვნენ სპეციალისტები გერმანიიდან და იტალიიდან. სურამის ქედის ბურღვა დაიწყო 1887 წლის 6 ივნისს დასავლეთ მხარეს და 1888 წლის 15 იანვარს აღმოსავლეთ მხარეს. გვირაბის მშენებლობა დასრულდა 1888 წლის 12 ოქტომბერს.

ასევე მოწვეული იყვნენ მექანიკოსები და დურგლები სხვადასხვა ქვეყნებიდან, მათ შორის სპარსეთიდან, თურქეთიდან და საბერძნეთიდან. სატელეგრაფო კომუნიკაციისთვის გვირაბში თერთმეტ ბირთვიანი კაბელი იყო გაყვანილი, რომელშიც ექვსი ბირთვი იყო განკუთვნილი ამიერკავკასიის რკინიგზის საჭიროებისთვის, ხოლო დანარჩენი ხუთი გადაეცა საფოსტო და სატელეგრაფო უბნის განკარგულებაში. გვირაბის მშენებლობაზე სულ 5 224 996 რუბლი დაიხარჯა.

სურამის გვირაბის საზეიმო გახსნა შედგა 1890 წლის 16 სექტემბერს.