გურია არის პატარა ტერიტორია დასავლეთ საქართველოში, შავი ზღვის სანაპიროზე. გურიაში ადამიანის ყოფნის პირველი მტკიცებულება თარიღდება ქვედა პალეოლითის ხანით (ორნახევარი მილიონი წლის წინ).
ანტიკურ ხანაში გურია კოლხეთის სამეფოს შემადგენლობაში შედიოდა, ხოლო დაშლის შემდეგ ეგრისის სახელმწიფოს შემადგენლობაში, თავდაპირველად რომის იმპერიის ვასალი იყო (II – III სს. ლაზიკის ტერიტორიაზე რომაული გარნიზონები იყო განლაგებული). იმ დროს გურია რკინის, სპილენძისა და ოქროს მნიშვნელოვანი წყარო იყო. სახელწოდება „გურია“ პირველად მე-8 – მე-9 საუკუნეებში ჩნდება. XV საუკუნის მეორე ნახევარში, საქართველოს ერთიანი სახელმწიფოს დაშლის შემდეგ, ჩამოყალიბდა გურიის სამთავრო, რომლის ძალაუფლება აჭარაზეც ვრცელდებოდა. XVI საუკუნის ბოლოდან თურქებმა დაიწყეს მრავალრიცხოვანი შემოსევები სამხრეთიდან და ეტაპობრივად იპყრობდნენ გურიის სამთავროს სამხრეთ სამფლობელოებს. 1723 წელს გურიელმა მთავრებმა საბოლოოდ დაკარგეს ბათუმი. თურქეთის დარბევამ გამოიწვია სამთავროს გადასახლება და 1770 წლისთვის იქ მხოლოდ 5-6 ათასი ოჯახი ცხოვრობდა. თავისი საკუთრების დასაცავად, 1810 წლის 19 ივნისს მამია V გურიელმა (1803–1826) უზრუნველყო რუსეთის მხარდაჭერა, მაგრამ შეინარჩუნა სამოქალაქო ძალაუფლება. დამოუკიდებელი გურიის სამთავრო 1829 წლამდე იარსება.